Multipl Skleroz Hastalarında Sodyum Kanal Blokeri Kullanımı
Cochrane derleme özeti
Arka plan
Multipl skleroz (MS) merkezi sinir sisteminin otoimmün, enflamatuar ve demiyelinizan bir hastalığı. MS; duysal bozulmalar, yorgunluk, yürüme ve denge problemleri, görmede bozulma, baş dönmesi ve bilişsel malûliyet gibi geniş çeşitlilikte belirtiler gösterebiliyor. Halen tedavisinde beta interferon, glatiramer asetat, natalizumab, fingolimod, teriflunomid ve dimetil fumarat gibi bağışıklık değiştirici ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçların nüks sıklığını azalttığı gösterilmiş olmakla beraber hastalığın ilerleyici formlarının özelliği olan malûliyet üzerinde etkileri az.
Hayvan çalışmaları sodyum birikiminin hücre içinde kalsiyum salımına neden olduğu ve artan kalsiyum düzeyinin zararlı maddeler salımını aktive edebileceğini gösteriyor. Bu maddeler akson zedelenmesine katkıda bulunarak nörolojik malûliyeti alevlendirir. Voltaj kapılı sodyum kanallarının kısman bloke edilmesi MS hastasında nöro-koruma sağlayabilirse hastalarda malûliyetin ilerleyişini önlemeye fayda sağlayabilir. MS’te malûliyetin ilerlemesinde nöro-koruma potansiyel önemli bir strateji olarak öne çıkıyor.
Çalışma özellikleri
Literatürde bu konuyu inceleyen randomize kontrollü çalışmaları aradık. İlgimizi sodyum kanal blokerini plaseboya karşı kıyaslayan ya da MS için onaylanmış tedavilere ek tedavi olarak kullanan çalışmalara yönelttik.
Anahtar sonuçlar
Toplam 120 katılımcıyla yürütülen 1 araştırma bulundu. Lamotrijini, plaseboya karşı kıyaslayan bu çalışmadan malûliyette ilerleme ve nüks görülen hastalarla ilgili veri sağlayamadık.
İki grup arasında serebral atrofi ölçütleri, genişletilmiş malûliyet skorunda değişim veya MS işlevsel kompozit skor değişimlerinde anlamlı fark bulunmadı. Lamotrijin tedavisinde daha fazla cilt döküntüsü (%5’e karşı 20) ve mobilitede geçici ve dozla ilişkili bozulma görüldü. MS hastalarında sodyum kanal blokerlerinin etkinliği hakkında kanıt eksikliği var. Bu derleme sürdüğünü belirlediğimiz üç çalışma bittiğinde güncellenecek.
Kanıt kalitesi
Çalışma ve katılımcı sayısının azlığı nedeniyle kanıt kalitesinin çok düşük olduğu yargısına varıldı. MS hastalarında sodyum kanal blokerlerinin etkinliği hakkında kanıt eksiği var. Sürmekte olan üç çalışmanın değerlendirilmesi bu kararı değiştirebilir. Daha başka büyük ölçekli ve yüksek kalitede araştırmalar yapılması gerekiyor.
Kaynak
Yang C, Hao Z, Zhang L, Zeng L, Wen J. Sodium channel blockers for neuroprotection in multiple sclerosis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 10. Art. No.: CD010422. DOI: 10.1002/14651858.CD010422.pub2
Orijinal özet için: MS’te Sodyum Kanal Blokeri
Tam metin için: Tıbbi Özet Ve Tam Metin
