Şiddetli Ruh Hastalarında Yoğun Vaka Yönetimi
Cochrane derleme özeti
Arka plan
Şiddetli ruh hastalıkları, tanı, malûliyet derecesi ve bazı anormal davranışların varlığıyla tanımlanır. Şizofreni ve psikoz, şiddetli mod problemleri ve kişilik bozuklukları dahil şiddetli ruh hastalıkları; gerek etkilenen kişide, gerekse ailesi ve dostlarında uzun süreli ciddi sıkıntı ve üzüntüye neden olabiliyor.
1970’lere kadar bu rahatsızlıklardan yakınanların, yaşamlarının çoğunluğunu bir kurum içinde geçirmeleri olağandı. Şimdi dünyanın çoğu ülkelerinde birkaç değişik tip müdahaleyle toplum içinde bakılıyorlar. Yoğun vaka yönetimi (YVY) bu müdahalelerden biridir. Şahsın ruh sağlığı problemiyle birlikte, rehabilitasyon ve sosyal destek ihtiyaçlarının, nispeten az sayıda (20’den az) hastası olan bir ekip tarafından, süresiz olarak idaresinden ibarettir. Günün 24 saati yardım önerilir ve hastalar klinik dışı ortamlarda görülür.
Amaç
Şiddetli ruh hastalarında, YVY’nin etkinliğini, YVY şeklinde olmayan (hasta aynı bakım paketini alır ancak sağlıkçıların vaka yükü 20’den fazladır) bakıma veya standart bakıma karşı kıyaslayan iyi kalitede kanıtları bulmak ve özetlemeyi hedefledik.
Araştırma özellikleri
YVY’nin etkinliğini, YVY şeklinde olmayan bakıma veya standart bakıma karşı kıyaslayan randomize kontrollü araştırmalar için 2009, 2012 ve 2015 yıllarında elektronik literatür taraması yaptık.
Toplam 7524 katılımcıyla yapılan 40 araştırmayı derledik. Çalışmalar Avustralya, Kanada, Çin, Avrupa ve ABD’de yapıldı.
Sonuçlar
YVY standart bakımla kıyaslandığında, YVY alan hastalarda sağlık hizmeti içinde kalma, genel işlevlerde iyileşme, iş bulma, evsiz kalmama ve hastanede daha kısa (özellikle daha önce uzun süreler kalmış olanlarda) süreler kalma ihtimali daha fazlaydı.
YVY, YVY olmayan bakımla kıyasladığında, aradaki tek fark YVY hastasının bakım altında kalma ihtimalinin daha fazla olmasıydı.
Sonuçlar
Ana sonuç ölçütlerinin hiçbiri için kanıt kalitesi yüksek olmayıp en iyi kanıtlar orta kalitedeydi. Bunun yanında, çalışmaların yapıldığı ülkelerde sağlık bakımı ve sosyal destek sistemleri oldukça farklıydı, bu nedenle geçerli genel sonuçlar çıkarmak oldukça güç. Dahası, araştırmalarda, bazılarının geçerliliği gösterilmemiş birçok farklı ölçüm skalaları kullanıldığından, yaşam kalitesi ve hasta ve bakıcı tatminiyle ilgili çok miktarda veriyi kullanamadık. Hastaların tercih edeceği hizmetler yaratabilmek için, bir genel ölçüm skalası geliştirip geçerliliğini de göstermek çok faydalı olacaktır.
(Bu basit dilli özet ilkin RTHINK, UK’den (rethink.org) Janey Antoniou tarafından hazırlandı.
Kaynak
Dieterich M, Irving CB, Bergman H, Khokhar MA, Park B, Marshall M. Intensive case management for severe mental illness. Cochrane Database of SystematicReviews 2017, Issue 1. Art. No.: CD007906. DOI: 10.1002/14651858.CD007906.pub3
Orijinal özet için: Yoğun Vaka Yönetimi
Tam metin için: Tıbbi Özet Ve Tam Metin
