Diyabetik Ayak Yaralarının Tedavisinde Fototerapi

Cochrane derleme özeti

Derleme sorusu

Fototerapi çeşitli tıbbi durumların tedavisinde kullanılan ağrısız bir yöntemdir. Diyabetik hastalarda ayak ülserlerinin tedavisinde fototerapi kullanımına dair kanıtları derledik. Fototerapinin yara iyileşmesini hızlandırıp hızlandırmadığı, hastanın yaşam kalitesini iyileştirip iyileştirmediği ve yan etkisi olup olmadığını araştırdık.

Arka plan

Ayak ülserleri diyabetik hastaların %15 – 25’ini yaşamlarının bir döneminde etkileyen malûliyet verici bir komplikasyondur. Bu ülserler ağrılı ve enfeksiyona yatkındır. Tümü iyileştirilemez ve sonunda ayağın kesilmesine neden olabilir. Fototerapide tutulan bölgeye ultraviyole ışığı bazen de lazer uygulanır. Bu tedavinin hücre çoğalmasını ve kan damarı aktivitesini artırma gibi birçok mekanizmayla ülserlerin iyileşmesine yardım ettiği düşünülür. Diyabetli, hastalarda ayak ülserlerini iyileştirmede alternatif bir yaklaşım olarak kullanılıyor.

Çalışma özellikleri

2016 Ekiminde diyabetik erişkinlerde farklı fototerapileri birbiriyle ya da başka yöntemlerle veya sahte tedaviyle kıyaslayan randomize kontrollü çalışmaları aradık. Toplam 316 katılımcıyla yapılan 8 araştırmayı derledik. Çoğu çalışma hastane ya da kliniklerde yapıldı ve az sayıda (14 – 84 arası) katılımcı alındı. Yaş ortalamaları 53 - 68 arasında olup kadın/erkek oranı 0.46 ile 1.88 arasındaydı. Derlenen çalışmalarda olağan bakıma eklenen fototerapi, plaseboya ya da fototerapi yapılmamasına karşı kıyaslandı. Tedaviler 2 – 10 hafta arasında devam etti.

Anahtar sonuçlar

Derleme sonuçları fototerapi yapılmaması ya da plaseboya kıyasla fototerapinin izlem süresi içinde tamamen iyileşen yara oranını artırabildiğini ve yara boyutlarını küçültebildiğini gösterdi. Ancak derlenen çalışmalarda katılımcı sayısı düşük ve çalışma metotlarında kusurlar olduğundan sonuçlara olan güvenimiz sınırlı. Potansiyel zararlar ya da amputasyon oranlarının gruplar arasında farklı olduğuna dair yeterli kanıt bulamadık.

Kanıt kalitesi

Yeterli veri olmaması ve çalışma sonuçlarında kayırma hatası riski olması nedeniyle kanıt kalitesinin düşük olduğu yargısına vardık. Fototerapinin fayda ve zararlarını konfirme etmek için yüksek kalitede daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.

Bu derleme 26 Ekim 2016 tarihine kadar güncel.

Kaynak

Wang H, Yuan J, Zhang B, Dong M, Mao C, Hu D. Phototherapy for treating foot ulcers in people with diabetes. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 6. Art. No.: CD011979. DOI: 10.1002/14651858.CD011979.pub2

Orijinal özet için: Diyabetik Ayakta Fototerapi

Tam metin için: Tıbbi Özet Ve Tam Metin