DSÖ Kadına Şiddet Raporu 7: Kanıta Dayalı Tavsiyeler

Kadınlara karşı yakın ilişki şiddeti ve cinsel şiddete cevap vermede WHO klinik ve politik rehberi

Kanıttan tavsiyeye: Tedaviye sadakat

Bu konu üzerinde sadece bir çalışma bulunabildiği ve müdahalenin korunma tedavisine bağlılığı artırmadığını gösterdiğinden, bu konuda tavsiyede bulunmak için iyi araştırma kanıtı eksikliği var. RGG’nin temas sonrası korunma tedavisi ile ilgili görüşü, tedaviye sadakat önemli olmasına rağmen, mevcut kanıtların bunu güçlendirmek için etkili bir yaklaşım göstermediğidir.

Tavsiyeler

Tavsiye 15. Bir cinsel saldırıdan sonraki 72 saat içinde başvuran kadınlara HIV’e karşı TSK önermeyi düşünün. Bu korunma tedavisinin uygun olup olmadığını belirlemek için kararı kurbanla birlikte verin (WHO, 2007).

Kanıt kalitesi: Çok düşük, dolaylı kanıt (bakınız WHO/ILO [International Labour Organization], 2008)

Tavsiye kuvveti: Kuvvetli

Açıklamalar

(a) TSK tedavisine saldırıdan sonra mümkün olduğunca erken, ideal olarak birkaç saat içinde ve 72 saati geçirmeden başlanmalıdır.

(b) Düşük prevalans bölgelerinde, TSK tedavisini rutin olarak önermeye yönelik politikaların lokal kapsam içinde, kaynaklar, fırsatlar ve diğer maliyetlerin düşünülmesi gerekir.

Tavsiye 16. TSK tedavisine başvurmak için HIV riskini hasta ile tartışınız. Tartışma içeriği:

• Bölgedeki HIV prevalansı

• TSK’nın kısıtlamaları1

• Saldırganın karakteristikleri ve eğer biliniyorsa HIV durumu

• Saldırgan sayısı dahil saldırı karakteristikleri

• TSK rejiminde kullanılan antiretroviral ilaçların yan etkileri

• HIV geçme ihtimali

Kanıt kalitesi: Dolaylı kanıt (WHO, 2008)

Tavsiye kuvveti: Kuvvetli

Tavsiye 17. Eğer HIV’e karşı TSK tedavisi kullanılırsa:

• Mümkün olduğunda erken ve 72 saatten önce başlayın

• İlk konsültasyonda HIV testi ve rehberlik sağlayın,

• Hastanın düzenli aralıklarla izlemini ayarlayın,

• Genellikle 3 ilaçlı rejimden çok, yan etkisi daha az ilaçlara öncelik verilerek iki ilaçlı rejim (Sabit dozların kombinasyonu ile) tercih edilir,

• TSK için ilaç ve rejim seçimine ulusal rehberlere uyulmalıdır.

Kanıt kalitesi: dolaylı kanıt (WHO, 2008)

Tavsiye kuvveti: Kuvvetli

Açıklama

(a) TSK için ilaç seçimi, ülkenin HIV’e karşı birinci tercih antiretroviral tedavi rejimine dayanmalıdır.

Tavsiye 18. PEP sağlamak için sadakat rehberliği önemli bir eleman olmalıdır.

Kanıt kalitesi: Çok düşük, dolaylı kanıt

Tavsiye kuvveti: Kuvvetli

Açıklama

(a) HIV’e karşı TSK tedavisi verilen cinsel saldırı kurbanı birçok kadın, tedavi bulantı ve kusma gibi fiziksel yan etkilere neden olduğu, tecavüzle ilgili yaralayıcı düşünceleri tetiklediği ve kurbanın yaşamındaki başka meselelerin arasında ihmal edildiği için koruyucu rejimi tamamlamaz. Sağlıkçılar, sadakat sağlamanın çok güç olduğunu ve tedavinin sürdürüldüğünden emin olmak için gayrete sarf etmek gerektiğinin farkında olmalıdır. Halen bağlılığı artırmak için etkili bir müdahale belirlenebilmiş değildir.

Genel açıklamalar

(a) Tecavüzün hangi koşullar altında olduğunu ve HIV’e karşı TSK tedavisinin uygun olup olmadığını belirlemek önemlidir. HIV enfeksiyonunu önlemek için TSK tedavisi hakkında ortak WHO/ILO rehberi cinsel saldırı sonrası TSK tedavisi için hasta seçiminde aşağıdaki kriterleri öneriyor:

• Tecavüzün (penetrasyon) 72 saatten daha yeni olması,

• Saldırganın HIV durumunu pozitif ya da bilinmiyor olması,

• Kurbanın HIV enfekte olmadığının bilinmesi (konsültasyonde HIV testi önerilmesi)

• Temas riskinin belirlenmesi

• Kondomsuz ya da çıkmış veya yırtılmış kondomla penetran vaginal ya da anal ilişki

• Saldırı esnasında, saldırganın kanı veya ejekülatı ve mukoz membranı ya da sağlam olmayan derisi ile temas,

• Ejekülasyonlu oral seks alıcısı olmak,

• Saldırıya uğrayanın olay esnasında ilaç almış ya da şuuru bozuk olması ve virüse potansiyel maruziyetin doğası hakkında emin olamaması,

• Grup tecavüzü

(b) TSK tedavisi vermeden önce HIV testi tavsiye edilir, ancak test TSK önerisine engel olmamalıdır. Ancak HIV enfeksiyonlu kimselere TSK verilmemesi ve bakıma yönlendirilmesi ve de antiretroviral tedavi sağlanması gerekir.

(c) Sağlık politikası yapanlar, lokal prevalansı, etik durumu ve kaynakların göz önüne alınmasına dayanarak tecavüz sonrası bakımda rutin olarak TSK önerilip önerilmeyeceğini değerlendirmelidir.

3.1.4 Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı temas sonrası koruma

Kanıtların özeti

Bilimsel literatürün araştırılması sonucunda cinsel saldırı kurbanı kadınlara sağlık hizmeti sunucularının verdiği CYBH’ye karşı TSK tedavisinin etkilerini araştıran bir çalışma belirlenemedi. Bu özel PICOT sorusuna dair kanıt yokluğunda ve CYBH’a karşı uygulanan TSK tedavisinin, cinsel saldırıya uğrayan kadınlarda, saldırıya uğramayan kadınlara kıyasla farklı işleyeceğini düşünmek için neden olmadığından, CDC (2010), FIGO Cinsel Şiddet ve HIV Grubu (Jina et al., 2010) dahil olmak üzere sağlık organizasyonları/grupları bu konu hakkındaki tavsiyelerini, başka popülasyonlardan sağlanan araştırma kanıtları, uzman görüşleri ve uzman komitelerinin raporları üzerine dayandırdılar. Bu nedenle CYBH’ya karşı TSK tedavisi hakkındaki tavsiyeler için yukarıda adı geçen iki kanıta dayalı rehber gözden geçirildi.

CDC ve FIGO rehberlerinin kıyaslanması ikisinin genel anlaşma içinde olduğunu gösterdi. Her ikisi de cinsel saldırı kurbanı kadınlar için klamidya, gonore ve trikomonas’a karşı koruyucu tedavi öneriyor, ancak FIGO rehberi sifilis koruması da öneriyor. Hem CDC herm de FIGO rehberleri kurbanların B hepatitine karşı aşılanmasını da öneriyor ancak CDC hepatit B immünglobulini olmadan hepatit B aşılaması olması gerektiğini açıkça belirtiyor. Kanıtlardan tavsiyeye Önceki bölümdeki gibi kanıtlar CYBH’ya karşı TSK tedavisinin farkı olması muhtemel olmadığı zeminine dayanarak, genel popülasyonla ilgili çalışmalardan çıkarıldı. RGG’nin görüşüne göre önce test yapmak ve sonuç pozitif çıkarsa tedavi zaman kaybına yol açar ve kadının sonucu almak ve tedavi görmek için geri dönmemesi riski taşır. Bu nedenle RGG, kadında CYBH var farz ederek, test yapılmadan tedavi öneriyor.

Tavsiyeler

Tavsiye 19. Cinsel saldırı kurbanı kadınlara aşağıdaki hastalıklara karşı profilaksi/farızi tedavi önerilmelidir.

• klamidya

• gonore

• trikomonas ve

• bölgedeki prevelansa bağlı olarak sifilis.

İlaç ve rejim seçiminde ulusal rehberler izlenmelidir.

Kanıt kalitesi: Dolaylı kanıt, düşük-çok düşük

Tavsiye kuvveti: Kuvvetli

Orijinal rapor için: Kadına Karşı Şiddet WHO Raporu

Kadına şiddet 1 / Kadına şiddet 2 / Kadına şiddet 3 / Kadına şiddet 4 / Kadına şiddet 5

Kadına şiddet 6 / Kadına şiddet 8 / Kadına şiddet 9 / Kadına şiddet 10 / Kadına şiddet 11